معماری و مدل اجرایی: WebAssembly در برابر Virtual DOM

اساسی‌ترین تفاوت میان Blazor و React در معماری و نحوه اجرای آن‌ها نهفته است.

Blazor دو مدل میزبانی اصلی ارائه می‌دهد:

1. Blazor WebAssembly (WASM): در این مدل، کل برنامه، شامل کامپوننت‌های C# و منطق برنامه، به همراه یک نسخه سبک از .NET runtime، به فرمت WebAssembly کامپایل شده و در مرورگر کاربر دانلود و اجرا می‌شود. این رویکرد امکان اجرای کدهای #C را به صورت مستقیم در مرورگر با سرعتی نزدیک به کدهای بومی (Native) فراهم می‌کند و یک تجربه واقعی Single-Page Application (SPA) را بدون نیاز به پلاگین‌های اضافی ارائه می‌دهد. بزرگترین مزیت این مدل، قابلیت اجرای آفلاین و کاهش بار روی سرور پس از بارگذاری اولیه است.

2. Blazor Server: در این مدل، کامپوننت‌های رابط کاربری بر روی سرور اجرا می‌شوند و تنها تغییرات کوچک در DOM از طریق یک اتصال آنی (Real-time) با استفاده از SignalR به مرورگر ارسال می‌گردد. این روش زمان بارگذاری اولیه بسیار سریعی دارد و حجم دانلود اولیه برای کاربر ناچیز است، اما نیازمند یک اتصال دائمی و پایدار به اینترنت است و با افزایش تعداد کاربران، بار روی سرور نیز افزایش می‌یابد.

در مقابل، React از Virtual DOM (VDOM) برای مدیریت و به‌روزرسانی رابط کاربری استفاده می‌کند. React یک نمایش مجازی و سبک از DOM واقعی را در حافظه نگه می‌دارد. هرگاه تغییری در وضعیت (State) یک کامپوننت رخ دهد، React یک VDOM جدید ایجاد کرده و آن را با نسخه قبلی مقایسه می‌کند (فرآیندی به نام "Diffing"). سپس، تنها تغییرات ضروری را به صورت بهینه بر روی DOM واقعی اعمال می‌کند. این مکانیزم هوشمندانه، از دستکاری‌های پرهزینه و مستقیم DOM جلوگیری کرده و عملکرد برنامه‌های پیچیده با به‌روزرسانی‌های مکرر را به شدت بهبود می‌بخشد.

عملکرد (Performance): نبردی تنگاتنگ

مقایسه عملکرد Blazor و React کاملاً به مدل میزبانی Blazor و نوع برنامه بستگی دارد.

• زمان بارگذاری اولیه (Initial Load Time): در این بخش، React معمولاً برنده است. برنامه‌های React به دلیل ماهیت جاوا اسکریپتی خود و بهینه‌سازی‌هایی مانند Code-Splitting، حجم اولیه کمتری دارند. در مقابل، Blazor WebAssembly نیازمند دانلود .NET runtime و کتابخانه‌های برنامه است که می‌تواند حجم اولیه قابل توجهی (چند مگابایت) داشته باشد و زمان بارگذاری اولیه را به خصوص در شبکه‌های ضعیف، افزایش دهد. البته با استفاده از تکنیک‌هایی مانند Ahead-of-Time (AOT) compilation و Lazy Loading در نسخه‌های جدید .NET، این مشکل تا حد زیادی بهبود یافته است. مدل Blazor Server به دلیل حجم دانلود اولیه بسیار کم، سریع‌ترین بارگذاری را دارد.

• عملکرد زمان اجرا (Runtime Performance): پس از بارگذاری کامل، Blazor WebAssembly پتانسیل بالایی برای پیشی گرفتن از React در محاسبات سنگین و پردازش‌های پیچیده دارد. اجرای کد C# کامپایل شده به WebAssembly می‌تواند به مراتب سریع‌تر از جاوا اسکریپت تفسیر شده باشد. این ویژگی، Blazor WASM را به گزینه‌ای ایده‌آل برای برنامه‌هایی مانند ویرایشگرهای آنلاین، بازی‌های تحت وب یا داشبوردهای تحلیلی با حجم پردازش بالا تبدیل می‌کند. از سوی دیگر، React با Virtual DOM خود در به‌روزرسانی‌های مکرر و سریع UI عملکردی فوق‌العاده بهینه و روان از خود نشان می‌دهد.

تجربه توسعه و منحنی یادگیری (Developer Experience & Learning Curve)

انتخاب بین این دو فریم‌ورک به شدت تحت تأثیر پیش‌زمینه و مهارت‌های تیم توسعه شما قرار دارد.

• برای توسعه‌دهندگان .NET و C#: بدون شک، Blazor یک موهبت است. این فریم‌ورک به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با استفاده از زبان، ابزارها (مانند Visual Studio) و اکوسیستم قدرتمند .NET که سال‌ها با آن کار کرده‌اند، به توسعه وب مدرن روی بیاورند. امکان اشتراک‌گذاری کد و منطق تجاری بین بخش کلاینت و سرور، یکی از بزرگترین مزایای Blazor است که به کاهش پیچیدگی، افزایش بهره‌وری و جلوگیری از تکرار کد منجر می‌شود. منحنی یادگیری برای این دسته از توسعه‌دهندگان بسیار هموار خواهد بود.

• برای توسعه‌دهندگان JavaScript: React انتخاب طبیعی‌تری است. این کتابخانه با سینتکس JSX (ترکیب جاوا اسکریپت و HTML) و یک مدل کامپوننتی قدرتمند، برای جامعه بزرگ توسعه‌دهندگان فرانت‌اند بسیار آشنا و قابل درک است. اگرچه یادگیری مفاهیم پیشرفته‌تر مانند مدیریت وضعیت با کتابخانه‌هایی چون Redux یا MobX می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما منابع آموزشی فراوان و جامعه فعال، این مسیر را هموارتر می‌کند.

ابزارها و Debugging: هر دو فریم‌ورک ابزارهای قدرتمندی برای توسعه و دیباگ ارائه می‌دهند. React از ابزارهای توسعه‌دهنده مرورگرها و اکستنشن React DevTools به خوبی بهره می‌برد. Blazor نیز از قابلیت‌های دیباگینگ کامل Visual Studio و VS Code پشتیبانی می‌کند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد کدهای C# در حال اجرا در مرورگر را به صورت مستقیم دیباگ کنند، که این یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود.

اکوسیستم و جامعه کاربری: بلوغ در برابر رشد

در این زمینه، React با اختلاف زیاد، پیشتاز است.

• اکوسیستم React: با بیش از یک دهه حضور در صنعت، React دارای یک اکوسیستم فوق‌العاده وسیع و بالغ است. هزاران کتابخانه، کامپوننت آماده، ابزار و فریم‌ورک جانبی (مانند Next.js و Gatsby) برای هر نیاز قابل تصوری وجود دارد. از مدیریت وضعیت گرفته تا کتابخانه‌های UI و ابزارهای تست، تقریباً هیچ چالشی وجود ندارد که جامعه React برای آن راه‌حلی ارائه نکرده باشد.

• اکوسیستم Blazor: اکوسیستم Blazor جوان‌تر است اما با حمایت مایکروسافت به سرعت در حال رشد است. کتابخانه‌های کامپوننتی معروفی مانند Telerik، DevExpress و Syncfusion پشتیبانی کاملی از Blazor ارائه می‌دهند و جامعه کاربری آن نیز روز به روز فعال‌تر می‌شود. با این حال، هنوز از نظر تنوع و تعداد پکیج‌های موجود در NuGet در مقایسه با npm جاوا اسکریپت، فاصله قابل توجهی دارد.

موارد استفاده و سناریوهای واقعی

انتخاب نهایی به نیازمندی‌های خاص پروژه شما بستگی دارد:

چه زمانی Blazor را انتخاب کنیم؟ 🏢

• تیم شما متخصص .NET است: اگر تیم توسعه شما تسلط بالایی بر C# و اکوسیستم .NET دارد، Blazor بهترین انتخاب برای کاهش زمان یادگیری و افزایش بهره‌وری است.

• نیاز به اشتراک‌گذاری کد دارید: برای پروژه‌هایی که نیاز به اشتراک‌گذاری مدل‌ها، ولیدیشن‌ها و منطق تجاری بین کلاینت و سرور دارند، Blazor ایده‌آل است.

• برنامه‌های داخلی و Enterprise: برای ساخت برنامه‌های داخلی، پورتال‌های اداری و داشبوردهای مدیریتی که اغلب توسط کاربرانی با اینترنت پایدار استفاده می‌شوند، مدل Blazor Server عملکردی عالی و توسعه‌ای سریع را فراهم می‌کند.

• محاسبات سنگین در کلاینت: برای برنامه‌هایی که نیاز به پردازش‌های سنگین در مرورگر دارند (مانند برنامه‌های علمی یا مالی)، Blazor WebAssembly یک مزیت عملکردی قابل توجه ارائه می‌دهد.

چه زمانی React را انتخاب کنیم؟ 🚀

• نیاز به یک اکوسیستم غنی دارید: اگر پروژه شما به کتابخانه‌ها و ابزارهای متنوعی نیاز دارد و می‌خواهید از راه‌حل‌های آماده و تست‌شده جامعه جهانی استفاده کنید، React بی‌رقیب است.

• برنامه‌های عمومی و پرترافیک: برای وب‌سایت‌های عمومی، شبکه‌های اجتماعی، فروشگاه‌های آنلاین و برنامه‌هایی که سئو (SEO) و زمان بارگذاری اولیه برای آن‌ها حیاتی است، React (به خصوص در کنار فریم‌ورک‌هایی مانند Next.js برای Server-Side Rendering) گزینه بهتری است.

• توسعه اپلیکیشن موبایل: اگر در آینده قصد دارید اپلیکیشن موبایل نیتیو نیز توسعه دهید، استفاده از React به شما این امکان را می‌دهد که با React Native بخش بزرگی از کد خود را به اشتراک بگذارید.

• دسترسی به نیروی کار: یافتن توسعه‌دهنده React در بازار کار به مراتب آسان‌تر از توسعه‌دهنده Blazor است.

نتیجه‌گیری نهایی

Blazor و React هر دو فریم‌ورک‌های قدرتمند و توانمندی برای ساخت برنامه‌های وب مدرن هستند، اما به دو فلسفه و اکوسیستم کاملاً متفاوت تعلق دارند. React یک انتخاب بالغ، انعطاف‌پذیر و امن است که توسط یک جامعه عظیم پشتیبانی می‌شود و برای طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها، به ویژه برنامه‌های بزرگ و کاربرمحور، ایده‌آل است.

از سوی دیگر، Blazor یک تغییردهنده بازی برای دنیای .NET است. این فریم‌ورک با ارائه یک راه حل یکپارچه و قدرتمند برای توسعه Full-stack با C#، پلی میان دنیای توسعه دسکتاپ و وب ایجاد کرده است. Blazor برای تیم‌های .NET و پروژه‌های Enterprise که به دنبال بهره‌وری بالا و یکپارچگی کامل با زیرساخت مایکروسافت هستند، انتخابی فوق‌العاده هوشمندانه و آینده‌دار است.

در نهایت، انتخاب بین این دو نه به برتری مطلق یکی بر دیگری، بلکه به شناخت دقیق نیازمندی‌های پروژه، مهارت‌های تیم و استراتژی بلندمدت شما بستگی دارد.

در این ویدیو، نگاهی به آینده توسعه وب با ASP.NET Core و Blazor در .NET 10 انداخته می‌شود که می‌تواند دیدگاه خوبی در مورد مسیر پیش روی این فریم‌ورک به شما بدهد: The Future of Web Development with ASP.NET Core & Blazor in .NET 10.

لینک ویدیو:

https://www.youtube.com/watch?v=xZ26KwGHWE0&ab_channel=dotnet